Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
o:orzesznik-pieciolistkowy [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Orzesznik pięciolistkowy ====== | ||
+ | |||
+ | {{ :o:orzesznik_pieciolistkowy.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | //Carya ovata// **K. KOCH.** (//C. alba// **NUTT.**) — orzesznik pięciolistkowy | ||
+ | |||
+ | |||
+ | [[d:drzewa|Drzewo]] wysokości 30 (40) m i 1 m pierśnicy, o [[k:kora|korze]] charakterystycznie łuszczącej się strzępiasto, jak u //C. laciniosa//, do którego ten [[g:gatunek]] jest podobny. Roczne [[p:pedy|pędy]] nieco cieńsze, początkowo owłosione, potem zwykle nagie i czerwonawobrązowe. [[p:paki|Pąki]] szczytowe duże, owłosione. | ||
+ | |||
+ | [[l:liscie|Liście]] złożone zwykle z 5 (7) listków długości 10—15 cm, tylko początkowo gęsto orzęsionych na brzegu i owłosionych na dolnej stronie, potem nagich; listki szersze niż u [[o:orzesznik-siedmiolistkowy|orzesznika siedmiolistkowego]] — odwrotniejajowate; szczytowy listek największy i najszerszy, osadzony na dość długim [[o:ogonek-lisciowy|ogonku]]. | ||
+ | |||
+ | [[o:owoce|Owoce]] długości 3—6 cm, również z grubą i pękającą na 4 części łupiną i jadalnym, bardzo smacznym [[n:nasiona|nasieniem]]; dojrzewają w październiku. | ||
+ | |||
+ | Orzesznik pięciolistkowy pochodzi, podobnie jak inne gatunki, z południowo-wschodniej części Ameryki Północnej. Rośnie na glebach średnio wilgotnych pod okapem drzew iglastych. Jest pięknym drzewem parkowym, o dużych liściach, żółtych w jesieni i oryginalnej korze. Spotykany jest w naszych parkach częściej od poprzedniego gatunku; jest również wprowadzany do [[l:las|lasów]], zwłaszcza na zachodzie kraju (w okręgach: Gdańsk, Olsztyn, Opole, Poznań, Szczecin i Wrocław). Ten gatunek, oprócz orzesznika jadalnego (//C. pecan//) jest uprawiany w USA w różnych [[o:odmiana|odmianach]] jako drzewo owocowe. | ||
+ | |||
+ | {{ :o:orzesznik_pieciolistkowy_1.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | {{ :o:orzesznik_pieciolistkowy_2.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | [[d:drewno|Drewno]] ma rozpierzchłonaczyniowe zróżnicowane na [[b:biel|biel]] i [[t:twardziel|twardziel]]. Biel białawy, twardziel jasno- lub ciemnobrązowa. [[s:sloje-roczne|Słoje]] widoczne gołym okiem na skutek występowania pierścienia dużych [[n:naczynia|naczyń]] we wczesnej części słoja. [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] gołym okiem niewidoczne. Drewno odznacza się dobrymi właściwościami mechanicznymi. Dzięki swej elastyczności i sprężystości używane do wyrobu nart. | ||
+ | |||
+ | W naszych warunkach gatunek ten jest przystosowany do klimatu zachodniej części Polski i chociaż ustępuje nieco pod względem produkcyjności [[d:drzewostan|drzewostanom]] dębowym i jesionowym, to jednak ze względu na bardzo cenne drewno można go wprowadzać na najżyźniejsze i wilgotne siedliska w zachodniej części kraju. | ||