Orzesznik pięciolistkowy

Carya ovata K. KOCH. (C. alba NUTT.) — orzesznik pięciolistkowy

Drzewo wysokości 30 (40) m i 1 m pierśnicy, o korze charakterystycznie łuszczącej się strzępiasto, jak u C. laciniosa, do którego ten gatunek jest podobny. Roczne pędy nieco cieńsze, początkowo owłosione, potem zwykle nagie i czerwonawobrązowe. Pąki szczytowe duże, owłosione.

Liście złożone zwykle z 5 (7) listków długości 10—15 cm, tylko początkowo gęsto orzęsionych na brzegu i owłosionych na dolnej stronie, potem nagich; listki szersze niż u orzesznika siedmiolistkowego — odwrotniejajowate; szczytowy listek największy i najszerszy, osadzony na dość długim ogonku.

Owoce długości 3—6 cm, również z grubą i pękającą na 4 części łupiną i jadalnym, bardzo smacznym nasieniem; dojrzewają w październiku.

Orzesznik pięciolistkowy pochodzi, podobnie jak inne gatunki, z południowo-wschodniej części Ameryki Północnej. Rośnie na glebach średnio wilgotnych pod okapem drzew iglastych. Jest pięknym drzewem parkowym, o dużych liściach, żółtych w jesieni i oryginalnej korze. Spotykany jest w naszych parkach częściej od poprzedniego gatunku; jest również wprowadzany do lasów, zwłaszcza na zachodzie kraju (w okręgach: Gdańsk, Olsztyn, Opole, Poznań, Szczecin i Wrocław). Ten gatunek, oprócz orzesznika jadalnego (C. pecan) jest uprawiany w USA w różnych odmianach jako drzewo owocowe.

Drewno ma rozpierzchłonaczyniowe zróżnicowane na biel i twardziel. Biel białawy, twardziel jasno- lub ciemnobrązowa. Słoje widoczne gołym okiem na skutek występowania pierścienia dużych naczyń we wczesnej części słoja. Promienie drzewne gołym okiem niewidoczne. Drewno odznacza się dobrymi właściwościami mechanicznymi. Dzięki swej elastyczności i sprężystości używane do wyrobu nart.

W naszych warunkach gatunek ten jest przystosowany do klimatu zachodniej części Polski i chociaż ustępuje nieco pod względem produkcyjności drzewostanom dębowym i jesionowym, to jednak ze względu na bardzo cenne drewno można go wprowadzać na najżyźniejsze i wilgotne siedliska w zachodniej części kraju.

o/orzesznik-pieciolistkowy.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)