Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
o:orzesznik-carya [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Orzesznik (przeorzech) ====== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | **Rodzaj** //Carya// (//Hicoria//) — orzesznik (przeorzech) | ||
+ | |||
+ | {{ :o:orzesznik.jpg?nolink&400|}} | ||
+ | |||
+ | Różni się od rodzaju //Juglans// przede wszystkim nie rzeźbioną, gładką skorupą [[o:orzech-lub-orzeszek|„orzechów"]] i pełnym, nie blaszkowatym rdzeniem gałązek. „Orzechy" są zwykle kanciaste; ich zewnętrzna, zielona łupina pęka mniej lub więcej głęboko na 4 części (wyjątek //C. cordiformis//). Rozpoznawanie [[g:gatunek|gatunków]] po samych liściach jest często zawodne i wymaga dużej wprawy.[[l:liscie|Liście]] są również nieparzystopierzaste, ale złożone zwykle z mniejszej liczby listków niż u orzechów. | ||
+ | |||
+ | Są to duże [[d:drzewa|drzewa]], w [[l:las|lesie]] — o wysoko oczyszczonych [[p:pien|pniach]], na otwartym terenie — o [[k:korona|koronie]] jajowatej, silnie rozwiniętej i grubych, mocnych gałęziach. | ||
+ | |||
+ | Większość gatunków orzeszników (20) rośnie w Ameryce Północnej, 3 gatunki w Chinach. Ich [[d:drewno|drewno]] należy do typu rozpierzchłonaczyniowego i jest zróżnicowane na [[b:biel|biel]] i [[t:twardziel|twardziel]]; biel białawy, twardziel czerwonawa lub brązowa. [[s:sloje-roczne|Słoje roczne]] widoczne gołym okiem, światła [[n:naczynia|naczyń]] duże. | ||
+ | |||
+ | Drewno orzeszników ma wysokie właściwości techniczne, jest twarde i elastyczne, przypomina pod tym względem drewno jesionu. Używane jest do wyrobu nart i innych przedmiotów wymagających elastyczności, poza tym znajduje zastosowanie w budownictwie samolotów, wagonów, beczek itp. | ||
+ | |||
+ | [[o:owoce|Owoce]] orzeszników, a ściśle biorąc [[n:nasiona|nasiona]], są jadalne, oleiste i u różnych gatunków mają różną wartość użytkową. Największe znaczenie pod tym względem ma orzesznik jadalny (//Carya pecan//), uprawiany w USA jako drzewo owocowe. | ||
+ | |||
+ | Orzeszniki mają podobne wymagania klimatyczne i glebowe jak [[o:orzech-Juglans|orzechy]] (//Juglans//), są u nas jednak na ogół rzadziej spotykane, głównie jako drzewa parkowe, niekiedy — na zachodzie Polski — na niewielkich powierzchniach leśnych. | ||