Operacje na składnicach leśnych (przyzrębowych)

Składnice leśne

Składnica leśna

Składnice leśne w naszych warunkach spełniają głównie funkcję punktów przeładunkowych. Przy dość rzadko u nas stosowanej pracy w zespołach ścinkowo-zrywkowych składnice przyzrębowe stają się ważnym miejscem obróbki drewna, szczególnie przy pracy w systemie nadziemnej części drzewa. Powierzchnia składnicy jest wówczas starannie przygotowywana. Drzewa wycina się w możliwie równo z poziomem ziemi i układa poprzecznie legary tworząc przez to tzw. stół manipulacyjny.

Ścięte drzewa są zrywane na składnicę i na jej początku są okrzesywane i odcinane wałki drewna stosowego. Gałęzie, z których w czasie zrywki obłamują się w znacznym stopniu najcieńsze gałązki i cetyna, są palone w jednym miejscu; po zakończeniu prac popiół może być rozrzucony po lesie. Istnieją tu również dobre warunki do zrębkowania gałęzi z przeznaczeniem zrębków na cele energetyczne, a nawet przemysłowe. Obecnie coraz częściej gałęzie rozdrabnia się i pozostawia w środowisku, rzadziej przeznacza się je na cele energetyczne, głównie na eksport. Zrębki mogą być z igliwiem, ich wymiary nie mogą przekraczać 5 cm, a wilgotność 60%. Cena takich zrębków równa się cenie zrębków przemysłowych. Produkcją zajmują się prywatne zakłady usług leśnych, wykorzystując do tego celu przejezdne rębarki Bruks. W niektórych nadleśnictwach na składnicach leśnych zrębki z tyczek i żerdzi, rzadziej z gałęzi pozyskują zainteresowane zakłady płytowe. Produkcję zrębków zlecają one prywatnym ZULom, dostarczając im nawet i sprzęt. Z ekologicznego punktu widzenia rozdrobnione gałęzie powinny być rozrzucane po lesie. Metoda ta jest bardziej godna zalecenia aniżeli różne metody rozdrabniania i wtłaczania w glebę gałęzi za pomocą tzw. „rozkruszarek”. Przy pozyskiwaniu drewna w cięciach pielęgnacyjnych składnica przyzrębowa może być wykorzystywana do dalszej obróbki drewna nieco inaczej. Wycięcie drzewa, okrzesane lub nie okrzesane, zrywa się szlakami zrywkowymi do składnicy zlokalizowanej zwykle na linii oddziałowej.

Na składnicy leżące na legarach drzewa mogą być okrzesane w dwojaki sposób. Drzewa przeznaczone do zrębkowania można okrzesywać „grupowo” przesuwając pracujące urządzenie tnące pilarki między pakietem drzew równolegle do pni. Okrzesywanie takie nie jest dokładne, ale przy zrębkowaniu nie ma to większego znaczenia. Ścięte drzewa przeznaczone na sortymenty mierzone w pojedynczych sztukach i stosowe okrzesuje się pojedynczo pilarką lub maszynowo (drugi sposób powinien być preferowany). Po okrzesaniu drzewa przeznaczone na sortymenty stosowe wyrabiane w lesie mogą być układane równo odziomkami, a następnie jednym pociągnięciem pilarki poprzecznie do pni można odcinać po kilka wałków. Układanie stosów jest w tym przypadku ułatwione, gdyż wałków nie trzeba zbierać po lesie i znosić w jedno miejsce.

Składnica przyzrębowa

W naszych trzebieżowych drzewostanach sosnowych wyrabia się zwykle znaczne ilości drewna typu kopalniakowego (dawne „drągi”, obecnie drewno S1). Zgrupowanie drzew na składnicy zrębowej ułatwi i w tym przypadku przygotowanie tego sortymentu, który będzie podlegał dalszej obróbce na składnicy obróbczej (korowanie, wyrób kopalniaków, papierówki, ewentualnie drewna tartacznego z odziomków oraz palisady, słupków i in.).

W naszych warunkach obróbka drewna na składnicach leśnych, mimo niezaprzeczalnych dużych swoich zalet, nie znalazła powszechnego zastosowania. Preferuje się przede wszystkim wyrób drewna przy pniu, szczególnie przy pozyskiwaniu drewna wielkowymiarowego. Zwiększona wydajność pracy w przypadku przeniesienia części operacji na składnice zrębowe i wyższe zarobki ZUL i robotników nie zawsze stały się wystarczającą zachętą do zmiany technologii produkcji. Pocieszającym zjawiskiem jest dążenie osób odpowiedzialnych za gospodarkę drewnem w niektórych RDLP do sprzedaży drewna maksymalnie obrobionego, nawet gotowych produktów rynkowych.

Przy pozyskiwaniu maszynowym wykorzystanie składnic zrębowych zależy od przyjętego systemu maszyn. Największą aprobatę u nas zyskuje skandynawski system maszyn. Najnowsze rozwiązania preferują stosowanie maszyn wielooperacyjnych, przy których na składnice zrywane są obrobione kłody przeznaczone do wywozu. Składnica przyzrębowa jest więc wyłącznie punktem przeładunkowym. Zaznaczyć jednak należy, że współczesne harwestery wyposażone w komputery pozwalają na programowanie wymiarów drewna, jednak bez jego klasyfikowania jakościowego. Sprawny operator forwardera jest w stanie w czasie załadunku lub wyładunku przeprowadzić proste sortowanie wyrobionego przez harwester drewna. W tej sytuacji na składnicy leśnej składowane będzie drewno wstępnie posortowane w zależności od gatunków i wymiarów. Operacja ta umożliwia gospodarzowi lasu uzyskanie wyższych przychodów dzięki zwiększeniu udziału drewna wielkowymiarowego i wykorzystaniu efektu tzw. „paradoksu ksylometrycznego”.

Składnice zbiorcze

W wielu przypadkach ze względów transportowych istnieje konieczność koncentracji drewna na składnicach, zwykle przykolejowych. Obróbka drewna ma tu znaczenie marginalne, a główną funkcją tych składnic jest przeładunek drewna z jednego ośrodka transportowego na drugi. Często jednak prowadzi się tu marginalnie wtórną wyróbkę sortymentów drewna okrągłego. Z tego powodu składnice te są zwykle nazywane spedycyjno-manipulacyjnymi.


Źródło: Praca zbiorowa „Poradnik użytkowania lasu” Warszawa 2000

o/operacje-na-skladnicach-lesnych-przyzrebowych.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)