Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
o:okreslanie-zdolnosci-wschodzenia-nasion [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Określanie zdolności wschodzenia nasion ====== | ||
+ | |||
+ | Za kryterium wzejścia uznawane jest oswobodzenie się [[l:liscienie|liścieni]] z wszelkich okryw ponad powierzchnią podłoża, w które [[n:nasiona|nasiona]] wysiano lub pojawienie się epikotyli. | ||
+ | |||
+ | ===== Podłoże i warunki cieplne ===== | ||
+ | |||
+ | Próby wschodzenia można przeprowadzić w laboratorium lub w szkółce. Jako przykład można podać tu sposób przeprowadzania prób wschodzenia w laboratorium, znajdujący zastosowanie w Kórniku. | ||
+ | Pudełka plastikowe o rozmiarach 20 x 20 x 8 cm wypełnia się do wysokości 6 cm lekko wilgotną, standardową mieszaniną piasku z torfem, używaną zazwyczaj do [[s:stratyfikacja-nasion|stratyfikacji]]. Pudełka te nakrywa się plastikowym, przezroczystym wiekiem z wywierconymi w narożnikach otworkami wentylacyjnymi. Do umieszczania nasion w podłożu służą szablony z otworami, przez które wkłada się nasiona w dołki głębokości 1 lub 2 cm, wyciśnięte przez szablon odpowiednim tłoczkiem. Szablon do jednego powtórzenia ma 5 rzędów po 10 otworów, razem 50 otworów. W pudełku można szablon ułożyć dwukrotnie, co daje dwa powtórzenia po 50 nasion. Wysiewane nasiona przyciska się do dna dołków tłoczkiem i zasypuje do powierzchni wysiewanego podłoża suchym piaskiem, przez otwory pozostawionego jeszcze szablonu. Po zdjęciu szablonu i zwilżeniu powierzchni podłoża, nakłada się na pudełko wieko i umieszcza w komorze z odpowiednią temperaturą. | ||
+ | |||
+ | Wysiew nasion uskrzydlonych (np. [[s:skrzydlak|skrzydlaków]] [[k:klon-acer|klonu]]) można sobie ułatwić obcinając skrzydełka. Można też nie korzystać z szablonów - nasiona wysiewa się wtedy na powierzchnię podłoża w 5 rzędach po 10 nasion na powtórzenie, a następnie zasypuje warstwą tego samego podłoża o grubości 1 lub 2 cm, w zależności od gatunku. Powierzchnię podłoża wyrównuje się za pomocą odpowiedniego szablonu, co zapewnia też właściwą grubość pokrycia nasion. | ||
+ | |||
+ | W próbach wschodzenia w szkółce wysiewa się zazwyczaj cztery lub pięć powtórzeń po 100 nasion. Szablony różnią się od używanych w laboratorium. Są to płyty z występami lub deski długości 120 cm (szerokość zagonu) z uchwytami na końcach i przybitymi do deski pod spodem dwiema listwami, zwężającymi się ku dołowi. Umożliwia to równoczesne wyciśnięcie dwóch bruzd wysiewnych w przygotowaną wcześniej [[g:gleba-lesna|glebę]]. Nasiona wysiewa się na dno bruzd i przykrywa ziemią lub piaskiem. Głębokość bruzd jest wyznaczona przez wysokość listew. | ||
+ | |||
+ | Laboratoryjne próby wschodzenia można przeprowadzić dwoma sposobami - można wysiewać do pudełek nasiona w ogóle nie przysposobione do kiełkowania, a likwidację spoczynku i próbę wschodzenia urzeczywistniać przez kolejne umieszczanie ciągle tych samych pudełek we właściwych terminach w odpowiednich warunkach cieplnych, albo też, po uprzedniej likwidacji spoczynku i po pojawieniu się pierwszych kiełków, wysiać je do pudełek, tak jak to opisano powyżej. | ||
+ | W warunkach laboratoryjnych pudełka z wysianymi nasionami umieszcza się po uprzednim przedsiewnym przysposobieniu (stratyfikacji) w temperaturze 20°C albo też, w celu niedopuszczenia do indukcji wtórnego spoczynku stosuje się i tu temperaturę cyklicznie zmienną w cyklu dobowym o układzie 3~20 lub 3~25°C. W 3°C wschody się nie pojawiają. | ||
+ | |||
+ | ===== Oświetlenie ===== | ||
+ | |||
+ | Choć światło sprzyja prawidłowemu rozwojowi siewek nie jest ono w próbach wschodzenia absolutnie konieczne, nasiona tu omawianych gatunków są zdolne do skiełkowania i wzejscia we względnej ciemności. Oznacza to, że podczas przeprowadzania kontroli i dowilżania podłoża nasiona wchodzą wielokrotnie, choć na krótko, w kontakt ze światłem. | ||
+ | |||
+ | ===== Obserwacje ===== | ||
+ | |||
+ | Obserwacje wschodzenia przeprowadza się w odstępach tygodniowych. Zlicza się wtedy i notuje pojawianie się liścieni nad powierzchnią podłoża lub, jak w przypadku [[d:dab-quercus|dębów]] i innych nasion kiełkujących hipogeicznie, pojawianie się epikotyli przerastających podłoże. Siewki zlicza się każdorazowo, po czym (w warunkach laboratoryjnych) wyjmuje się je z podłoża i usuwa. Po podsumowaniu danych z wszystkich terminów kontrolnych i obliczeniu średniej z czterech powtórzeń, wynik wyrażany jest w procentach jako zdolność wschodzenia. | ||
+ | |||
+ | Po zakończeniu próby warto sprawdzić przyczyny powstrzymywania się niektórych nasion od wzejscia, podobnie jak to się czyni po zakończeniu prób kiełkowania. Do tego celu przydatna jest [[m:metoda-krojenia-nasion|próba krojenia]] lub [[p:proba-barwienia-zarodkow-nasion|barwienia zarodków]] nie kiełkujących nasion. Nasiona, które nie kiełkowały są zazwyczaj puste, martwe lub zdrowe. W ostatnim przypadku chodzi o nasiona, których spoczynek nie został a pełni przezwyciężony, mogło też dojść do jego pogłębienia przez indukcję spoczynku wtórnego. | ||