Jest to pierwsza czynność do wykonania po przeprowadzeniu próby czystości. Używa się do tego wyłącznie nasion z frakcji nasion czystych. Wskaźnik ten interesuje szczególnie szkółkarzy, zatem powinien być określany. Wraz z informacją o czystości i żywotności lub zdolności kiełkowania czy wschodzenia, można go bowiem użyć do obliczenia użyteczności siewnej nasion (ilość nasion zdolnych do kiełkowania lub wejścia w 1 kg). Ten zaś wskaźnik jest bezpośrednio przydatny szkółkarzowi, gdyż umożliwia mu obliczenie ilości nasion wymaganej do siewu. Masa 1000 nasion może być również podstawą obliczeń przy podejmowaniu decyzji o kontynuacji lub kończeniu podsuszania czy nawilżania nasion.

W myśl zasad oceny nasion ustalonych przez ISTA (1985), z nasion czystych odlicza się losowo osiem powtórzeń po 100 nasion, które waży się oddzielnie (w gramach). Następnie oblicza się dla uzyskanych liczb wariancję, odchylenie standardowe i współczynnik zmienności. Jeśli współczynnik ten nie przekracza 4% można użyć posiadane powtórzenia do obliczenia masy 1000 nasion. Jeśli jest wyższy, należy odliczyć i zważyć następne osiem powtórzeń, a potem obliczyć odchylenie standardowe wszystkich szesnastu powtórzeń. Eliminuje się wszystkie powtórzenia odbiegające od średniej bardziej niż o podwójne odchylenie standardowe, powtórzenia pozostałe służą do obliczenia masy 1000 nasion.

Sposób stosowany w Polsce jest prostszy i łatwiejszy do wykonania w praktyce. Z nasion czystych odlicza się i waży trzy powtórzenia po 100 nasion każde. Masę 1000 nasion uzyskuje się obliczając wartość średnią, którą mnoży się przez 10. Jeżeli różnica pomiędzy powtórzeniem najlżejszym i najcięższym przekracza 10% (w przypadku nasion bardzo lekkich lub lekkich) lub 6% masy powtórzenia lżejszego (nasiona cięższe), wtedy odważa się następną serię trzech powtórzeń, a ostateczną wartość masy 1000 nasion określa się na podstawie średniej z sześciu powtórzeń.

Podając masę 1000 nasion należy określić etap traktowania nasion w momencie oznaczania tego wskaźnika. Jego wartość jest wyższa dla nasion już przestratyfikowanych, a więc wysoce uwodnionych, niż dla nasion świeżo zebranych czy już podsuszonych i przechowywanych w takim stanie.