Nawożenie organiczne szkółek

Substancja organiczna jest składnikiem gleb decydującym o ich przydatności pod produkcję szkółkarską.

Skutkiem procesów biologicznych i chemicznych zachodzących bezustannie w glebach ilość zawartych w nich związków organicznych systematycznie maleje, zmniejsza się tym samym ich żyzność. Dlatego niezbędnym warunkiem zachowania wysokiej produkcyjności gleb w szkółkach jest dostarczanie im nawozów organicznych.

Nawozy te, głównie pod wpływem różnego rodzaju organizmów glebowych, przyczyniają się do powstawania próchnicy, która według Prusinkiewicza (1990) — stanowi naturalną mieszaninę (kompleks) różnych substancji organicznych i mineralno-organicznych (pochodzenia roślinnego i zwierzęcego) gromadzących się w glebie oraz na jej powierzchni i będących w różnych stadiach naturalnego przetworzenia (humifikacji). Próchnica jest związkiem wpływającym bardzo wyraźnie na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb. Nadaje ona spójność glebom piaszczystym (chroniąc przed erozją) oraz pulchność i kruchość glebom zlewnym. W próchnicy zawarte są znaczne ilości składników mineralnych, które w wyniku procesów mineralizacji przechodzą do roztworu glebowego, skąd mogą być pobierane przez rośliny. Dużą rolę we właściwym rozwoju roślin spełniają również bezpośrednio niektóre związki organiczne zawarte w próchnicy, jak np. enzymy, auksyny, antybiotyki.

Tempo mineralizacji próchnicy zależy w dużej mierze od warunków istniejących w środowisku glebowym, głównie od temperatury, wilgotności, przewiewności i odczynu gleby. Przez zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne procesy mineralizacji można znacznie przyśpieszyć. Zabiegi wapnowania i nawożenia mineralnego, wzmagające rozwój mikroorganizmów glebowych, również przyśpieszają mineralizację próchnicy. Zbyt szybki przebieg mineralizacji nie zawsze jest jednak pożądany, ponieważ może powodować znaczne ubytki próchnicy w glebie. Zbyt powolne tempo tych procesów może być również niekorzystne z powodu niedostatecznych ilości składników pokarmowych dla roślin. Znajomość przebiegu tych zależności pozwala odpowiednio nimi sterować.

Wyższe potrzeby w zakresie nawożenia organicznego występują w szkółkach o glebach piaszczystych, z natury ubogich w próchnicę. Nawożenie organiczne jest niezbędne jednak również w szkółkach na glebach gliniastych, lecz mało zasobnych w związki próchniczne. Bez nawożenia organicznego takie gleby po obfitych deszczach stają się zlewne i bezstrukturalne, co uniemożliwia osiąganie w uprawie sadzonek dobrych efektów jakościowych. Według Krüssmanna (1981) zawartość próchnicy w lekkich i ciężkich glebach szkółek powinna wynosić 6%, a w średnich 3—4%. Jest to zawartość dość duża. Przyjmuje się bowiem, iż gleby średnio próchniczne zawierają 2—5% próchnicy, a gleby silnie próchniczne 5—10%.

Istnieje wiele możliwości wzbogacania gleb w próchnicę. Można to osiągnąć np. przez nawożenie gleby surowym torfem, korą, obornikiem czy kompostem lub też przez przyorywanie roślin specjalnie uprawianych do tego celu (nawożenie zielone). Najbardziej rozpowszechnione i mające w szkółkarstwie największe znaczenie jest jednak stosowanie kompostów oraz nawożenia zielonego. Nawozy organiczne służą nie tylko jako źródło wzbogacania gleby w składniki mineralne. Ich ważną funkcją jest również wpływanie na utrzymywanie w glebie swoistych warunków wodnych, powietrznych i termicznych, a więc czynników kształtujących klimat glebowy. Za optymalny stan gleby w szkółkach pod względem aktywności biologicznej uważa się taki, w którym stosunek węgla do azotu w warstwie ornej wynosi ok. 10 (za wartość graniczną przyjmuje się liczbę 15). Wielkość C: N w glebach szkółek należy badać laboratoryjnie. Zbyt dużą rozpiętość tego stosunku reguluje się przez nawożenie organiczne czynnymi biologicznie nawozami.

n/nawozenie-organiczne-szkolek.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)