Odnowienie naturalne ma wiele zalet.

Dzięki niemu:

• zachowana jest ciągłość produkcji leśnej,
• utrzymuje się nieprzerwanie korzystne cechy zarówno mikroklimatu, jak i gleby, nie niweczy się też swoistego środowiska leśnego,
• istnieje możliwość rozmnażania najlepszych drzew w drzewostanie i zachowania miejscowych ekotypów,
• istnieje możliwość budowy drzewostanów wielopiętrowych,
• przyspiesza się cykl produkcyjny, przy czym ten rodzaj odnowień jest najtańszy.

Wykorzystanie samosiewu pozwala na utrzymanie nieprzerwanego toku produkcji. Nim stary drzewostan zostanie usunięty, już zaczyna przyrastać nowe pokolenie. W ten sposób unika się „jałowego biegu”, a siedlisko leśne pozostaje trwale w stanie czynnym. Po ostatecznym uprzątnięciu drzew obsiewających, nowy cykl produkcyjny często jest już znacznie posunięty, młode drzewka osiągają stosunkowo duże rozmiary, tworzą zwarte skupienia, dobrze osłaniające glebę, w dalszym ciągu utrzymując ją w sprawności.

Przez samosiew utrwala się na danym terenie lokalne odmiany (ekotypy) drzew, wykształcone w toku długotrwałego procesu doboru naturalnego, najlepiej przystosowane do miejscowych warunków siedliskowych, odporne i żywotne. Należy jednak pamiętać, że drzewostany negatywne w danych warunkach siedliskowych wydadzą zwykle negatywne potomstwo, a zatem należy je eliminować z procesu odnowienia naturalnego.

Odnowienie powstałe z samosiewu składa się z wielkiej liczby osobników, wielokrotnie przewyższającej liczbę młodych drzewek w odnowieniach sztucznych. Obfitość samosiewu pozwala na dokonanie wśród nalotu ściślejszej selekcji przez wybór do dalszej hodowli najlepszych egzemplarzy. Pozostając w silniejszym zagęszczeniu drzewka szybciej się oczyszczają z gałęzi i mogą w przyszłości dostarczyć wysokowartościowego, bezsęcznego i równosłoistego drewna. Gdy rosną w drzewostanie różne gatunki drzew, które dorastają do różnej wielkości albo gdy różne gatunki są w różnym wieku, wówczas powstają drzewostany wielopiętrowe. Dzięki strukturze różnowiekowej i różnogatunkowej współżycie wszystkich żywych organizmów układa się korzystnie dla zdrowotności i przyrostu drzew. Wskutek odnowienia samosiewem na powierzchni leśnej stale znajdują się drzewa różnego wieku i różnych rozmiarów, rosnących obok siebie i rozmieszczonych nieregularnie. Odnowienie naturalne wykorzystuje w maksymalnym stopniu naturalne siły przyrody, jest więc bardziej ekonomiczne. Samosiew powstaje i rozwija się stopniowo przed rozpoczęciem lub w toku użytkowania drzewostanu macierzystego. W ten sposób tok produkcji nie zostaje przerwany lecz ulega skróceniu.

Z odnowieniem naturalnym związane są również znaczne niedogodności, które sprawiają, że gospodarz lasu decyduje się chętniej na odnowienie sztuczne.

Wadami odnowienia naturalnego są:

• wyraźne uzależnienie odnowienia od lat nasiennych,
• żywiołowość przyrody, nie zawsze dająca się podporządkować planowej i celowej gospodarce człowieka,
• nierównomierność obsiewu,
• ograniczona u wielu gatunków możliwość odnowienia odroślowego, jak również słabsza jakość sortymentów użytkowych przy tym sposobie odnowienia.

Lata nasienne u poszczególnych gatunków występują bardzo nierównomiernie. Większość naszych rodzimych gatunków nie obradza corocznie. Te, których samosiew jest najczęściej wykorzystywany w praktyce, owocują tylko raz na kilka lat. Dotyczy to zwłaszcza drzew liściastych ciężkonasiennych (dąb, buk). U niektórych gatunków można przewidzieć owocowanie na rok lub dwa lata wcześniej. Praktycznie można przewidzieć tylko obfitsze kwitnienie, co w razie niepomyślnych warunków w okresie kwitnienia nie gwarantuje obfitego obradzania. W celu uniknięcia niepożądanych zahamowań należy podejmować środki prowadzące do pobudzenia drzew do częstszego i obfitszego obradzania.

Źródło: Elżbieta Murat „Poradnik hodowcy lasu” 1999