Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
m:morwa-biala [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Morwa biała ====== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | //Morus alba// **L.** — morwa biała | ||
+ | |||
+ | {{ :m:morwa_biala_2.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | {{ :m:morwa_biala.jpg?nolink&250|}} | ||
+ | |||
+ | [[d:drzewa|Drzewo]] wysokości do 15 m i pierśnicy 0,60—0,80 m, o słabo rozgałęzionej, zaokrąglonej [[k:korona|koronie]]. Młode [[p:pedy|pędy]] cienkie, nieco owłosione, potem nagie, żółtawoszare; [[p:paki|pąki]] drobne, okryte łuskami, przylegające do gałązek. Powierzchnia [[d:drewno|drewna]] i [[k:korzeń|korzenie]] żółte. | ||
+ | |||
+ | [[l:liscie|Liście]] szerokojajowate lub nieregularnie klapowane, na silnych pędach wcięte prawie do nerwu głównego, bardzo zmienne w kształcie. Brzeg liścia grubo ząbkowany, nasada sercowata lub zaokrąglona. Górna strona liści jasnozielona i błyszcząca; dolna matowa, owłosiona na nerwach lub naga. | ||
+ | |||
+ | [[k:kwiaty|Kwiaty]] zebrane w [[k:kwiatostany|kwiatostany]]. Kwitnie w maju. [[o:owocostany|Owocostany]] walcowate długości 1—2,5 cm, różnej barwy; białe, różowe, czerwone lub fioletowoczarne, bardzo słodkie, mdłe, złożone z drobnych [[o:orzech-lub-orzeszek|orzeszków]] obrośniętych soczystym miąższem wykształconym z działek okwiatu (owoce rzekome). Owocuje już od 5 roku życia. [[n:nasiona|Nasiona]] kiełkują w 80—90%. | ||
+ | |||
+ | {{ :m:morwa_biala_1.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | Morwa biała pochodzi z Chin, Japonii i Indii. Do Europy została przywieziona w średniowieczu wraz z gąsienicami jedwabnika. Jest bardzo rozpowszechniona również w innych krajach Azji, w Europie i Ameryce; uprawiana ze względu na hodowlę jedwabników. Jest [[g:gatunek|gatunkiem]] bardzo zmiennym, o różnych kształtach liści i barwie owocu. W Polsce sadzimy morwę głównie w celu pozyskania liści potrzebnych na karmę dla gąsienic jedwabnika, w znacznie mniejszym stopniu do celów ozdobnych. Do celów użytkowych należy sadzić morwę tylko w formie [[k:krzewy|krzewów]], ponieważ zrywanie liści z drzew jest utrudnione. Morwa znosi bardzo dobrze cięcie i może być stosowana w formie żywopłotów. Wymagania glebowe ma minimalne; rośnie dobrze na glebach piaszczystych, nieużytkach itp. | ||
+ | |||
+ | W młodości rośnie szybko; największy wzrost na wysokość osiąga w wieku 40—50 lat, później wzrost maleje. Żyje do 200—300 lat. Poza plantacjami na większą skalę należy sadzić morwę tam, gdzie istnieje możliwość hodowli jedwabników, a więc w ogrodach szkolnych, działkowych, przydomowych itp., najlepiej w formie żywopłotów. Morwa biała nie jest zupełnie mrozoodporna; pędy nie drewnieją zwykle całkowicie i przemarzają. | ||
+ | |||
+ | {{ :m:morwa_biala_3.jpg?nolink&100|}} | ||
+ | |||
+ | Drewno morwy białej odznacza się wysokimi właściwościami mechanicznymi; jest pierścieniowonaczyniowe, zróżnicowane na [[b:biel|biel]] i [[t:twardziel|twardziel]]. Biel wąski, żółtawobiały, twardziel czerwonobrązowa. Granica [[s:sloje-roczne|słojów rocznych]] z lekka falista. W części drewna wczesnego słoja rocznego [[n:naczynia|naczynia]] tworzą pierścień białawej barwy. Naczynia późnej części słoja mają wygląd jasnych punktów. [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] wąskie; na poprzecznym przekroju widoczne dzięki białemu zabarwieniu; na przekroju promieniowym promienie widoczne w postaci wąskich i krótkich, błyszczących smug. Na przekroju stycznym promienie są niewidoczne. Drewno średnio ciężkie i twarde, używane do wyrobów stolarskich. Liście zawierają żółty barwnik. | ||
+ | |||
+ | W ogrodach spotykana jest [[f:forma|forma]] zwisająca morwy białej ('Pendula')- //Morus nigra// **L.** — morwa czarna oraz //Morus rubra// **L.** — morwa czerwona są u nas wyjątkowo rzadko spotykane. Liście tych gatunków morwy nie nadają się na karmę dla jedwabników. | ||