Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

m:modrzew-europejski [2013/09/15 12:40] (aktualna)
Linia 1: Linia 1:
 +====== Modrzew europejski ======
 +
 +
 +//Larix decidua// **MILL.** ssp. //decidua// (//L. europaea// **DC.**) — modrzew europejski typowy (m. pospolity)
 +
 +{{ :m:modrzew_europejski_1.jpg?nolink&200|}}
 +{{ :m:modrzew_europejski.jpg?nolink&200|}}
 +
 +[[d:drzewa|Drzewo]] wysokości 30—40 (50) m i pierśnicy 80—100 cm, o prostej strzale i stosunkowo wąskiej [[k:korona|koronie]]. [[k:kora|Korowina]] gruba, głęboko spękana, z czerwonym odcieniem. [[p:pedy|Pędy]] wydłużone nagie, żółtawe, błyszczące, zwisające.  Kwitnie jednocześnie z rozwojem [[i:igły-liście-iglaste-|igieł]], w kwietniu lub na początku maja.
 +
 +[[k:kwiaty|Kwiaty]] męskie siarkowożółte, skierowane ku dołowi; żeńskie skierowane ku górze, o różnym zabarwieniu, najczęściej zielone z czerwoną obwódką, wyjątkowo karminowe.
 +Szyszki o bardzo zmiennym kształcie, jajowate lub podłużne, długości 2—4 cm; łuski nasienne miseczkowate, najszersze w połowie długości szyszki, zaokrąglone lub nieznacznie wykrojone, z brzegiem lekko wygiętym na zewnątrz. Szyszki często przerośnięte [[p:pędy|pędami]]. Łuski nasienne po wyschnięciu kruche. Czubki łusek wspierających, a często również brzegi skrzydełek nasion, widoczne przynajmniej w dolnej części szyszki. [[n:nasiona|Nasiona]] odwrotniejajowate, długości 3—4 mm, z półkolistym jasnobrązowym skrzydełkiem długości 6—8 mm, przyrośniętym do nasienia. Nasiona dojrzewają w październiku i listopadzie, lecz szyszki otwierają się w lutym i nasiona wysypują się do czerwca. Zdolność kiełkowania nasion wynosi 20—40 (72%) i zachowuje się przez 4—5 lat. Nasiona wysiane na wiosnę kiełkują po 3—4 tygodniach, rozwijając 5—7 delikatnych, w przekroju trójkątnych [[l:liścienie|liścieni]].
 +
 +{{ :m:modrzew_europejski_3.jpg?nolink&200|}}
 +{{ :m:modrzew_europejski_2.jpg?nolink&200|}}
 +
 +Modrzew europejski w młodości rośnie bardzo szybko; w pierwszym roku dorasta do wysokości 15 cm; przeciętny roczny przyrost między 5 a 20 rokiem życia dochodzi do 1 m. W wieku 60—150 lat przyrost na wysokość słabnie. Żyje do 500 lat. Zaczyna obradzać już w wieku 10—20 lat, w [[z:zwarcie-drzewostanu|zwarciu]] w 30—35 roku życia; obficie obradza co 3—5 lat.
 +Jest [[g:gatunek|gatunkiem]] najbardziej światłożądnym spośród naszych drzew iglastych, nie znosi ocienienia ani górnego, ani bocznego; sam również daje mało cienia.
 +
 +System korzeniowy ma silny, z rozwiniętym [[k:korzeń|korzeniem]] palowym i licznymi korzeniami bocznymi; jest odporny na wiatry wywalające. Wymagania co do [[g:gleba-lesna|gleby]] ma umiarkowane; lubi gleby świeże, przewiewne, głębokie, dobrze zdrenowane; unika gleb ciężkich, gliniastych, zwłaszcza podmokłych, z wodą zastoiskową, jak również suchych gleb piaszczystych. Pod względem wilgotności gleby ma wymagania mniejsze od [[r:rodzaj-Picea-świerk|świerka]]. Wymagania względem klimatu również ma niewielkie i jako gatunek górski dobrze znosi długie zimy. Nie obawia się dużych wahań temperatury, wystarcza mu niewielka ilość ciepła. Modrzew europejski jest drzewem przystosowanym do klimatu o charakterze kontynentalnym.
 +
 +[[d:drewno-modrzewia|Drewno]] modrzewia jest bardzo cenne, trwałe, zawiera żywicę, a pod względem własności fizykomechanicznych przewyższa wszystkie gatunki naszych drzew iglastych. Jest ono zróżnicowane na [[b:biel|biel]] i [[t:twardziel|twardziel]]; biel wąski, biały, z lekkim brązowym odcieniem, twardziel szeroka, czerwonobrązowa. [[s:sloje-roczne|Słoje roczne]] widoczne na wszystkich przekrojach. [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] niewidoczne gołym okiem.
 +
 +
 +Modrzew europejski jest gatunkiem środkowoeuropejsko-górskim. Występuje głównie w Alpach i Karpatach, gdzie zasięg jego łączy się z zasięgiem [[m:modrzew-polski|modrzewia polskiego]]. W Alpach przeważnie występuje w partiach wyższych; dolna granica występowania nie schodzi poniżej 500 m; na wysokości 1600—2200 m tworzy rozległe [[l:las|lasy]] wraz ze [[s:swierk-pospolity|świerkiem]] i [[s:sosna-limba|limbą]], a pojedyncze okazy można znaleźć na wysokości 2500 m n.p.m.
 +W Polsce osiąga północną granicę zasięgu i naturalnie występuje tylko w Tatrach, w pasie na wysokości 800—1550 m n.p.m., a w postaci karłowatej nawet do piętra turniowego.
 +
 +Zmienność modrzewia europejskiego jest znaczna pod względem wielkości szyszek, barwy kwiatów i pokroju drzewa. Na podstawie zabarwienia kwiatów żeńskich wyróżniamy następujące [[f:forma|formy]] modrzewia: czerwoną (f.// rubra//), zieloną (f. //viridiflora//), różową (f.// rosiflora//), żółtą (f. //sulphured//) lub prawie białą (f. //alba//). 
 +
 +Na podstawie wielkości szyszek wyróżniono formę o szyszkach drobnych (f. //microcarpa//) i o szyszkach dużych (f. //macrocarpa//), a na podstawie kształtu łusek nasiennych szyszki formę zaokrągloną (f. //typica//) i uciętą (f. //obtusata//). Według pokroju korony wyróżniono formę zwisającą ('Pendula') i stożkowatą ('Fastigiata').
  
m/modrzew-europejski.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)