Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
m:milorzab-dwuklapowy [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Miłorząb dwuklapowy ====== | ||
+ | |||
+ | {{ :m:milorzab_dwuklapowy_2.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | //Ginkgo biloba// L. — **miłorząb dwuklapowy** (m. chiński, m. dwudzielny) | ||
+ | |||
+ | [[d:drzewa|Drzewo]] dorastające w ojczyźnie do 30—40 m wysokości i 4,5 m pierśnicy, wytwarzające w młodości [[k:korona|koronę]] stożkowatą. Gałęzie odstają prostopadle od [[p:pień|pnia]] lub kierują się ukośnie ku górze. W miarę wzrostu drzewa konary wyginają się ku dołowi, wierzchołek zaokrągla się i cała korona przyjmuje postać cylindryczną. | ||
+ | |||
+ | [[p:pedy|Pędy]] dwóch rodzajów: wydłużone i skrócone (3—5 cm długości), pokryte bliznami po opadniętych [[l:liście|liściach]] i łuskach [[p:pąki|pąków]]. Pąki stożkowate, pokryte około 15 łuskami, z których zewnętrzne są brązowoczerwone, suche, skorkowaciałe, wewnętrzne zaś białawe z owłosionym wierzchołkiem. | ||
+ | |||
+ | Liście opadające (sezonowe), długoogonkowe, o blaszce wachlarzowatej, zmiennego kształtu, zwykle wcięte pośrodku (dwuklapowe); unerwienie widlaste (dichotomiczne). Na pędach wydłużonych liście ułożone skrętolegle, na pędach skróconych zebrane na szczycie w pozornym okółku po 3—6. Barwa liści jasnozielona, jesienią przed opadnięciem żółta. | ||
+ | |||
+ | [[g:gatunek|Gatunek]] dwupienny. [[k:kwiaty|Kwiaty]] wiatropylne, na pędach skróconych: męskie w postaci zwisających kotek do 3 cm długości, żeńskie z dwoma zalążkami na wierzchołku długiej szypułki. Kwitnie w maju lub na początku czerwca. | ||
+ | |||
+ | {{ :m:milorzab_dwuklapowy.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | [[n:nasiona|Nasienie]] powstaje zwykle tylko z jednego zalążka i przypomina wyglądem niewielką, kulistą, żółtą śliwkę. Zawiera ono dwuliścieniowy zarodek otoczony tkanką odżywczą (bielmem pierwotnym), okryty dwuwarstwową okrywą nasienną wytworzoną z osłonek zalążka. Wewnętrzna część okrywy jest cienka i twarda, zewnętrzna mięsista, barwy ciemnożółtej, po przejrzeniu staje się miękka i cuchnąca (wydziela się kwas masłowy). | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Miłorząb można rozmnażać generatywnie i wegetatywnie; generatywnie — przez siew nasion na wiosnę (po stratyfikacji), wegetatywnie — przez zdrewniałe sadzonki. Nasiona kiełkują liścieniami podziemnie. W pierwszym roku siewka dorasta 20 cm wysokości i ma 7 lub 8 dwuklapowych liści. | ||
+ | |||
+ | Miłorząb ma system korzeniowy dość plastyczny, przystosowujący się do warunków glebowych; drzewo wiatroodporne. Daje odrośle z [[k:korzeń|korzeni]], za pomocą których może być także rozmnażany. Dobrze rośnie na wilgotnych glebach ilastych, gliniastych, madach; nie należy go sadzić na glebach piaszczystych. Jest gatunkiem światłolubnym. Dobrze znosi dużą zawartość kurzu i dymu w powietrzu, co jest specjalnie ważne dla plantacji miejskich. Nadaje się na drzewa alejowe w parkach i na ulicach większych miast. Znosi dobrze przycinanie i może być stosowany nawet na żywopłoty. [[d:drewno|Drewno]] ma zróżnicowane na [[b:biel|biel]] (jasnobrązowy) i [[t:twardziel|twardziel]] (czerwonawożółtą). [[s:sloje-roczne|Słoje roczne]] wąskie, dobrze widoczne, zwłaszcza w części bielastej. Drewno lekkie i miękkie, łatwo dające się obrabiać; pod względem właściwości mechanicznych przypomina drewno miękkich gatunków iglastych. Żadna część rośliny nie zawiera żywicy. | ||
+ | |||
+ | {{ :m:milorzab_dwuklapowy_3.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | Miłorząb należy do roślin bardzo starych filogenetycznie (pojawił się w permie) i ma wiele prymitywnych cech, właściwych niektórym tylko roślinom nagonasiennym z klasy sagowców (//Cycadopsida//). Na przykład ma on ruchome, orzęsione plemniki, poza tym pastorałowato zwinięte młode listki i dichotomicznie unerwione liście. Zapłodnienie następuje w kilka miesięcy po zapyleniu kwiatów, a zarodek nieraz wykształca się dopiero po opadnięciu pozornie dojrzałych nasion na ziemię. | ||
+ | |||
+ | Jest to endemiczny i reliktowy [[g:gatunek|gatunek]], występujący na stanowiskach naturalnych wyłącznie w południowo-wschodniej części Chin, skąd został rozpowszechniony w innych prowincjach Chin i Japonii już w wieku XI jako drzewo owocowe i ozdobne. Spotykany jest tam często, zwłaszcza przy świątyniach. Żyje do 2000 lat. | ||
+ | W Europie miłorząb znalazł się między 1727 a 1737 rokiem. Za najstarszy okaz uważane jest drzewo rosnące w ogrodzie botanicznym w Utrechcie. | ||
+ | |||
+ | W dzisiejszych czasach miłorząb znany i ceniony jest na całym świecie jako oryginalne, odporne na mrozy drzewo ozdobne. Rok 1996 był ogłoszony przez Międzynarodową Unię Dendrologiczną rokiem miłorzębu. | ||
+ | W Polsce był już uprawiany w niektórych parkach i ogrodach botanicznych w osiemnastym wieku. Na terenie Polski mamy wiele egzemplarzy mających ponad 100 lat. Prawdopodobnie najpiękniejszy okaz miłorzębu w Polsce rośnie w ogrodzie botanicznym w Warszawie. Sięga on 20 m wysokości i 1 m pierśnicy. Gatunek ten nie ma znaczenia dla [[l:leśnictwo|leśnictwa]]. | ||