Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
m:metody-badania-sukcesji [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Metody badania sukcesji ====== | ||
+ | |||
+ | Badanie sukcesji można przeprowadzać w różny sposób. Najwłaściwszą metodą jest dokładne obserwowanie przez dłuższy czas roślinności na tym samym, ściśle określonym miejscu w celu uchwycenia zmian, jakie w niej z biegiem czasu zachodzą. | ||
+ | |||
+ | W najprostszych przypadkach można już w krótkim czasie zorientować się, w jakim kierunku te przemiany następują. Jeśli na przykład w Karpatach będziemy obserwować [[u:uprawa-lesna|uprawy]] [[s:swierk-pospolity|świerka]] wprowadzane na zrębach po lesie [[b:buk-pospolity|bukowym]] na wysokości 500—1000 m n.p.m., to już po kilku latach zauważymy pojawienie się wielkich ilości młodych buków, które często zagłuszają wysadzone tam świerki. Fakt ten świadczy, że przyroda dąży tu sama do zrekonstruowania pierwotnego zespołu; tj. [[z:zyzna-buczyna-karpacka-buczyna-karpacka|buczyny karpackiej]], i tylko stała ingerencja człowieka może przeciwdziałać temu procesowi. | ||
+ | |||
+ | Można także badania sukcesji prowadzić w inny sposób, bardziej ścisły. W tym celu wyznaczamy w terenie tzw. **stałe poletka** w kształcie prostokątów lub kwadratów, których granice zaznaczamy w sposób trwały. W obrębie tak ustalonych poletek wykonujemy dokładne [[z:zdjecie-fitosocjologiczne|zdjęcia fitosocjologiczne]]. Można także wyrysować planiki rozmieszczenia wszystkich bądź tylko najważniejszych [[g:gatunek|gatunków]] roślin. Zdjęcia takie wykonujemy corocznie lub co kilka lat. W ten sposób możemy mieć dokładnie ustalony obraz zmian roślinności, jakie zachodzą z biegiem czasu. | ||
+ | |||
+ | Metoda badania stałych poletek jest najcenniejszą, bo jest najdokładniejszą metodą poznania rozwoju [[z:zbiorowiska-roslinne|zbiorowisk roślinnych]]. Jednak gdybyśmy poprzestali wyłącznie na tej metodzie, to nasze wiadomości o sukcesjach byłyby bardzo skąpe ze względu na to, że tempo sukcesji jest nieraz bardzo powolne, a także ze względu na krótki czas i ograniczoną liczbę obserwacji. Z konieczności więc stosujemy na wielką skalę inną metodę, mniej ścisłą, bo opartą na pośrednim tylko wnioskowaniu, umożliwiającą jednak stosunkowo szybką orientację na dużych obszarach. Badamy więc i porównujemy z sobą poszczególne płaty roślinności i warunki ich bytowania oraz staramy się wnioskować, w jakim stadium rozwoju znajdują się one obecnie i jaki jest wzajemny stosunek rozwojowy i następstwo po sobie odnośnych zbiorowisk. Opieramy się przy tym nie tylko na samej roślinności, lecz także na ogólnej tendencji rozwojowej terenu i [[g:gleba-lesna|gleby]]. | ||
+ | |||
+ | Na przykład, gdy na tym samym zboczu lub zupełnie podobnych zboczach skalnych widzimy kolejno pojedyncze okazy roślin w szczelinach skały, to małe skrawki muraw o bardzo płytkiej glebie, to wreszcie zwarte murawy z grubszą już warstwą [[p:prochnica-lesna|próchnicy]], wówczas jest rzeczą oczywistą uznać je za trzy kolejne stadia rozwojowe roślinności naskalnej. Wnioski te bynajmniej nie są dowolne, lecz wynikają z logicznej konieczności. | ||
+ | |||
+ | Często jest stosowana przez ekologów amerykańskich i angielskich metoda tzw. **szeregów ekologicznych**. Polega ona na porównawczym badaniu roślinności i warunków środowiska wzdłuż wytyczonej linii prostej, tzw. **transektu**. Na wybranych płatach roślinności w określonych odstępach spisuje się corocznie rośliny i bada stosunki środowiskowe, a następnie porównuje zmiany w środowisku i roślinności. | ||
+ | |||
+ | W ten sposób w zespołach, które poprzednio opisywaliśmy i grupowaliśmy jako zjawiska statyczne istniejącego w danej chwili obrazu roślinności, obecnie staramy się widzieć zjawiska dynamiczne, będące w ruchu, i grupować je w szeregi rozwojowe. | ||