Leszczyna pospolita

Corylus avellana L. — leszczyna pospolita (orzech laskowy)

Krzew zazwyczaj wysokości 2—5 m (niekiedy formy drzewiaste do 8 m),o gładkiej, ciemnej korze. Młode gałązki gruczołkowato owłosione; pąki jajowate, tępe, pokryte 5—9 łuskami, orzęsionymi na brzegach.

Liście długości 5—10 cm, szerokie, okrągławe lub odwrotniejajowate, krótko i ostro zakończone na szczycie, u nasady sercowate. Brzeg blaszki podwójnie piłkowany i często nieznacznie wrębny. Liście miękkie, owłosione, szczególnie na dolnej stronie, z 6—7 parami nerwów. Kwitnie na wiosnę, pierwsza spośród naszych drzew, bo już w lutym — marcu.

Orzech o gładkiej, brązowej łupinie, długości do 2,5 cm. Okrywy głęboko postrzępione, zwykle krótsze od orzechów; orzechy zebrane po 1—4, dojrzewają w sierpniu — wrześniu. „Nasiona" kiełkują podziemnie; zdolność kiełkowania wynosi 90%. W pierwszym roku siewka dorasta 5 cm wysokości; do 5 roku życia rośnie powoli. Najwyższy przyrost wykazuje między 5 a 10 rokiem. Żyje najwyżej do 60—80 lat.

Leszczyna pospolita występuje w stanie dzikim w całej Polsce, często jako najwyższe piętro podszytu w lasach dębowo-grabowych, sosnowo-dębowych. Nie ma dużych wymagań glebowych; lubi gleby dość wilgotne i żyzne, nie znosi jedynie gleb ubogich, piaszczystych i zabagnionych; rośnie w zacienieniu. Daje obfite odrośle z pnia i korzeni. W lesie spełnia ważną rolę biocenotyczną, ocienia glebę i zasila ją obficie w dobrze rozkładającą się ściółkę. Daje schronienie ptakom i dostarcza smacznych owoców. Nasiona zawierają do 60% tłuszczu i 18% białka.

Drewno rozpierzchłonaczyniowe, czerwonobiałe, bez twardzieli, twarde i ciężkie. Daje dobry węgiel, do wyrobu prochu myśliwskiego i węgli do rysowania.

Leszczyna zasięgiem swym obejmuje prawie całą Europę z wyjątkiem północnej części Skandynawii; dochodzi do 67° szer. płn., granica południowa sięga Kaukazu i Azji Mniejszej. W Polsce występuje w całym kraju; w Karpatach sięga do 900—1000 m n.p.m., w Tatrach i na Podhalu występuje bardzo rzadko.

Z form ogrodowych leszczyny pospolitej (pomijając owocowe) najczęściej spotykane są czerwonolistna ('Fuscorubra') i strzępolistna ('Heterophylla').

l/leszczyna-pospolita.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)