Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
l:las-mieszany-swiezy-lmsw [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Las mieszany świeży - LMśw ====== | ||
+ | |||
+ | Zajmuje siedliska średnio żyzne, świeże. Występuje na [[g:gleby-brunatne|glebach brunatnych]] wyługowanych lub kwaśnych, [[g:gleby-plowe|glebach płowych]] właściwych lub bielicowanych, niekiedy [[g:gleby-bielicowe|glebach bielicowych]] skrytobielicowych, bielicowych właściwych lub [[g:gleby-rdzawe|glebach rdzawych]], przeważnie z [[p:prochnica-lesna|próchnicą]] typową. [[g:gleba-lesna|Gleby]] te wytworzone są z piasków i żwirów akumulacji lodowcowej, zalegających niekiedy na glinach zwałowych, z piasków akumulacji wodnolodowcowej, przymorenowych ([[k:kraina-baltycka-I|kraina I]], [[k:kraina-mazursko-podlaska-II|II]]), z piasków akumulacji wodnolodowcowej z przewagą materiału lokalnego ([[k:kraina-slaska-V|kraina V]]) z piasków nieokreślonej genezy oraz lessów (kraina V, [[k:kraina-malopolska-VI|VI]]). Są to piaski luźne do gliniastych, warstwowane wkładkami gliniastymi, niekiedy na podłożu glin, piaski gliniaste, pylaste na utworach pyłowych zwykłych. Charakterystyczną cechą tych gleb jest także występowanie próchnicy nadkładowej typu moder. | ||
+ | |||
+ | ^ Las mieszany świeży LMśw ^^^^^^^ | ||
+ | |Występowanie | Dość często spotykany | Występuje bardzo pospolicie | Rzadko spotykany |||| | ||
+ | |Rodzaj gleby |utwory nie zawierające CaCO3 lub niewielkie ilości w najgłębszych poziomach profilu glebowego |utwory zawierające CaCO3 lub podścielone głęboko gliną węglanową ||||| | ||
+ | |:::| utwory piaszczyste | utwory niecałkowite lub całkowite piaszczystogliniaste | utwory gruboziarniste |||| | ||
+ | |:::|Piaski\\ - wodnolodowcowe\\ - zwałowe\\ - zwałowe na piaskach wodnolodowcowych\\ - rzeczne tarasów plejstoceńskich\\ - trzeciorzędowe\\ - piaski stożków napływowych | - piaski zwałowe na glinach\\ - gliny na piaskach wodnolodowcowych\\ - piaski wodnolodowcowe na glinach zwałowych i pyłach\\ - gliny zwałowe\\ - utwory deluwialne\\ - less spiaszczony((dotyczy krain V, VI, VIII))\\ - piaski eoliczne | - piaski zwałowe\\ - żwiry zwałowe\\ - piaski wodnolodowcowe |||| | ||
+ | |Uziarnienie | Piaski luźne i słabogliniaste |- piaski głęboko podścielone gliną lub pyłem piaszczystym\\ - piaski gliniaste, gliny i pyły piaszczyste\\ - piasek bardzo drobnoziarnisty, glina lub pył piaszczysty, płytko podścielone piaskiem o ziarnach większych od 0,1 mm | - piaski przeważnie żwirowate\\ - utwory piaszczysto-żwirowe\\ - głębokie piaski żwirowate naglinowe |||| | ||
+ | |Typ, podtyp próchnicy | moder świeży, moder-mull świeży |||||| | ||
+ | |Typ i podtyp gleby | **RDw** – rdzawa właściwa\\ **RDb** – rdzawa bielicowa | **RDw gg** – rdzawa właściwa odm. głęboko gruntowoglejowa\\ **RDbgg** – rdzawa bielicowa odm. głęboko gruntowoglejowa\\ **OC** – ochrowa odm. głęboko gruntowoglejowa | **BRb** brunatna bielicowa\\ **BRk** – brunatna kwaśna\\ **RDbr** – rdzawa brunatna\\ **Pb** – płowa bielicowa\\ **Dbr** – deluwialna brunatna | Odmiany głęboko gruntowoglejowe lub opadowoglejowe podtypów gleb wym. w wariancie 1, a także\\ **RDbgg** – rdzawa bielicowa odm. głęb. gruntowoglejowa\\ **OGw** – opadowoglejowa właściwa | **PRi** – pararędzina inicjalna\\ **PRw** – pararędzina właściwa\\ **PRbr** – pararędzina brunatna((głównie w II krainie))\\ **Rw** – rędzina właściwa((w południowej części kraju; sporadycznie w krainie I (np. w Puszczy Bukowej)) |**PRwgg, PRwog** – pararędzina właściwa odm. głęboko gruntowo- lub opadowoglejowa\\ **PRbrgg, PRbrog** – pararędzina brunatna odm. głęboko gruntowo- lub opadowoglejowa((głównie w II krainie)) | | ||
+ | |Wariant uwilgotnienia | LMśw1 | LMśw2 | LMśw1 | LMśw2 | LMśw1 | LMśw2 | | ||
+ | |||
+ | Roślinność [[r:runo-lesne|runa]] jest podobna jak w borach mieszanych, ale zdecydowanie mniej jest tu [[b:borowka-czarna|czernicy]], więcej [[g:gatunek|gatunków]] zielnych. W miejscach bardziej prześwietlonych, runo jest zazwyczaj bujne i bogate gatunkowo, występuje tu dużo traw i ziół. | ||
+ | |||
+ | **Gatunki runa typowe różnicujące LMśw od BM:** | ||
+ | |||
+ | * //Hepatica nobilis// - przylaszczka pospolita, | ||
+ | * //Stellaria holostea// - gwiazdnica wielokwiatowa, | ||
+ | * //Carex digitata// - turzyca palczasta, | ||
+ | * //Ajuga reptans// - dąbrówka rozłogowa, | ||
+ | * //Melica nutans// - perłówka zwisła, | ||
+ | * //Mucelis muralis// - sałatnik leśny, | ||
+ | * //Poa nemoralis// - wiechlina gajowa, | ||
+ | * //Hieracium murorum// - jastrzębiec leśny, | ||
+ | * //Catharinea undulała// - żurawiec falistolistny, | ||
+ | * //Moehringria trinervia// - możylinek trójnerowowy, | ||
+ | * oraz //Oxalis acetosella// - szczawik zajęczy (w [[k:kraina-mazowiecko-podlaska-IV|krainie IV]]), | ||
+ | * //Serratula tinctoria// - sierpik balwierski (j.w.), | ||
+ | * //Melampyrum nemorosum// - pszeniec gajowy (j.w.), | ||
+ | * //Betonica officinalis// - bukwica zwyczajna (j.w.). | ||
+ | |||
+ | **Gatunki częste:** | ||
+ | |||
+ | * //Majanthemum bifolium// - konwalijka dwulistna, | ||
+ | * //Luzula pilosa// - kosmatka owłosiona, | ||
+ | * //Calamagroslis arundinacea// - trzcinnik leśny, | ||
+ | * //Pteridium aquilinum// - orlica pospolita, | ||
+ | * //Dryopteris spinulosa// - narecznica krótkoostna, | ||
+ | * //Polyłrichum attenuatum// - płonnik strojny, | ||
+ | * //Robus saxatilis// - malina kamionka, | ||
+ | * //Fragaria vesca// - poziomka pospolita, | ||
+ | * //Trentalis europaea// - siódmaczek leśny, | ||
+ | * //Carex pilulifera// - turzyca pigułkowata, | ||
+ | * //Oxalis acetosella// - szczawik zajęczy (w krainie gatunek różnicujący), | ||
+ | * oraz //Deschampsia flexuosa// - śmiałek pogięty (w krainach I, [[k:kraina-wielkopolsko-pomorska-III|III]], V i VI). | ||
+ | |||
+ | **Drzewostan:** | ||
+ | |||
+ | [[g:gatunek-glowny|Gatunki główne]]: [[s:sosna-zwyczajna|sosna]] I-II bonitacji, [[d:dab-quercus|dąb]] II-III bonitacji, [[b:buk-pospolity|buk]] II-III bonitacji (kraina I, III, V, VI), [[s:swierk-pospolity|świerk]] I-II bonitacji (kraina II), [[j:jodla-pospolita|jodła]] II-III bonitacji (kraina VI). | ||
+ | |||
+ | [[g:gatunek-domieszkowy|Gatunki domieszkowe]]: [[m:modrzew-europejski|modrzew]], [[b:brzoza-brodawkowata|brzoza]], [[t:topola-osika|osika]], [[l:lipa-tilia|lipa]], [[k:klon-acer|klon]], świerk, jodła (kraina V). | ||
+ | |||
+ | Gatunki podszytowe: [[l:leszczyna-pospolita|leszczyna]], [[t:trzmielina-pospolita|trzmielina]], [[k:kruszyna-pospolita|kruszyna]], [[j:jarzab-pospolity|jarząb]], [[w:wiciokrzew-pomorski|wiciokrzew]], [[d:deren-wlasciwy|dereń]], [[g:glog-crataegus|głóg]]. | ||
+ | |||
+ | [[s:sklad-gatunkowy-drzewostanu|Skład gatunkowy drzewostanów]] lasów mieszanych świeżych uzależniony jest w znacznej mierze od warunków geoklimatycznych. [[d:drzewostan|Drzewostan]] jest na ogół mieszany, złożony z sosny, [[d:dab-bezszypulkowy|dębu bezszypułkowego]] i szypułkowego, brzozy brodawkowatej, lipy drobnolistnej, osiki oraz (w granicach zasięgu) buka, świerka i jodły. W warunkach naturalnych dominują gatunki liściaste (dęby, a w północno-zachodniej i zachodniej Polsce - buk). Drzewostan często jest dwupiętrowy, z gatunkami liściastymi w dolnym piętrze. | ||
+ | |||
+ | Warstwa [[k:krzewy|krzewów]] w lesie mieszanym świeżym, za wyjątkiem litych buczyn, jest dość dobrze rozwinięta. Tworzą ją: kruszyna, [[t:trzmielina-brodawkowata|trzmielina brodawkowata]], a także podrosty [[d:drzewa|drzew]] (dębów, brzozy, osiki, buka, świerka lub jodły). | ||
+ | |||
+ | [[r:runo-lesne|Runo]] w lasach mieszanych świeżych tworzą gatunki o dość szerokiej amplitudzie ekologicznej. Spotyka się tu zarówno gatunki typowe dla borów mieszanych jak i lasów liściastych. Skład gatunkowy oraz ilościowy runa odzwierciedla [[z:żyzność-gleby|żyzność gleby]] i warunki geoklimatyczne, co tworzy specyficzne kombinacje [[z:zbiorowiska-roslinne|zbiorowisk roślinnych]] ([[z:zespoly-roslinne|zespoły]]), których zwyczajowe nazwy przyjęły się także w praktyce leśnej. | ||
+ | |||
+ | Do najczęściej spotykanych form lasu mieszanego świeżego należy, rozprzestrzeniony na terenie środkowej Polski, mieszany las sosnowodębowy, z drzewostanem dębowym złożonym często z obydwu gatunków dębu, z domieszką sosny, która może również dominować w drzewostanie oraz brzozy brodawkowatej i osiki, rzadziej modrzewia. | ||
+ | |||
+ | Na pagórkowatych terenach strefy czołowo morenowej, na dobrze przepuszczalnych glebach wytworzonych z piasków gliniastych z warstwami żwiru, na obszarze poza krainami górskimi (VII i VIII) występuje forma lasu mieszanego świeżego zwana //[[d:dabrowa-swietlista|świetlistą dąbrową]]//. Drzewostan tworzą dęby: szypułkowy i bezszypułkowy oraz sosna z domieszką brzozy brodawkowatej, rzadziej osiki, a w strefie borealnego zasięgu również świerka. Sosna pochodzi zwykle ze sztucznego odnowienia. | ||
+ | |||
+ | W granicach występowania buka (północno-zachodnie i zachodnie rejony Polski) spotykana jest forma lasu mieszanego świeżego zwana //[[z:Żyzna-buczyna-niżowa-buczyna-pomorska)|kwaśną buczyną niżową]]//. Najczęściej drzewostan tworzy buk z niewielką domieszką dębu bezszypułkowego i grabu oraz miejscami sosny pochodzącej ze sztucznego odnowienia. Warstwę krzewów tworzą głównie podrosty gatunków wchodzących w skład drzewostanu. Runo, ubogie pod względem składu gatunkowego, pokrywa średnio 20-50% powierzchni. | ||
+ | |||
+ | Na obszarach morenowych Krainy Bałtyckiej i przylegających do niej od południa dzielnicach 1 i 2 Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej występuje forma lasu mieszanego świeżego nazywana [[a:acidofilne-dabrowy|kwaśną (acidofilną) dąbrową]]. Drzewostan tworzy dąb bezszypułkowy i buk, niekiedy z domieszką [[d:dab-szypulkowy|dębu szypułkowego]] i brzozy brodawkowatej. Częstą, niekiedy znaczną domieszką jest też sosna pochodząca ze [[s:sztuczne-odnowienie-lasu|sztucznego odnowienia]]. Warstwa krzewów jest zwykle słabo wykształcona. Głównymi jej składnikami są jarzębina i kruszyna oraz podrosty gatunków wchodzących w skład drzewostanu. | ||
+ | |||
+ | W południowej części Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej, prawie w całej Krainie Śląskiej i w zachodniej części Krainy Małopolskiej występuje forma lasu mieszanego o nazwie //kwaśna dąbrowa//. Typowo wykształcony drzewostan złożony jest z obu gatunków dębu (często z przewagą dębu bezszypułkowego nad szypułkowym) niskiej bonitacji. Domieszkę mogą stanowić sosna, świerk, brzoza brodawkowata, rzadziej buk (głównie w podszycie). Umiarkowanie rozwiniętą warstwę krzewów tworzą: jarzębina, kruszyna, rzadziej leszczyna, [[g:grab-pospolity|grab]], [[l:lipa-drobnolistna|lipa drobnolistna]]. | ||
+ | |||
+ | Lasy mieszane świeże często występują w formie zniekształconej, co jest efektem gospodarowania na tych siedliskach zrębami zupełnymi i wprowadzania zbyt dużej ilości gatunków iglastych. Dominacja sosny i świerka na siedliskach lasu mieszanego świeżego powoduje ich stopniową degradację. | ||
+ |