Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
k:kompost [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Kompost ====== | ||
+ | Kompost otrzymywany jest w wyniku rozkładu tlenowego [[s:substancja-organiczna-gleby|substancji organicznej]] przez drobnoustroje, głównie przez bakterie tlenowe. Procesy kompostowania przebiegają prawidłowo, jeżeli w stosie kompostowym zachowane są odpowiednie warunki rozwojowe dla tych bakterii. Korzystne warunki są zapewnione, jeżeli kompostuje się masę zasobną w składniki mineralne o odpowiednim odczynie i wilgotności, i jeżeli jest ona ułożona w sposób umożliwiający wnikanie do jej wnętrza powietrza atmosferycznego. | ||
+ | |||
+ | {{ :k:kompost.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | Działalność drobnoustrojów przebiega energicznie w dodatnich temperaturach otoczenia, w okresie zimy więc prawie zupełnie ustaje. Procesom kompostowania można w zasadzie poddawać każdą substancję organiczną z tym, że jedne materiały rozkładają się łatwiej i szybciej, inne natomiast trudno i powoli. Zależność ta narzuca konieczność odpowiedniego sortowania materiałów i oddzielnego ich kompostowania, a zbyt wolno rozkładających się, np. kawałków [[d:drewno|drewna]], kości itp. nie należy przeznaczać do kompostowania. | ||
+ | |||
+ | W krótkim, 3—6-miesięcznym, okresie kompostowania można otrzymać kompost z takich materiałów, jak np. z soczystych i nie zdrewniałych roślin, z [[l:liscie|liści]], torfu niskiego, dłuższego natomiast okresu wymaga kompostowanie [[k:krzewinki|krzewinek]] [[w:wrzos-pospolity|wrzosu]], [[b:borówka-Vaccinium|borówki]], [[k:kora|kory]], torfu wysokiego i innych. Oczywiście na szybkość rozkładu duży wpływ ma stopień rozdrobnienia kompostowanych materiałów, ich zasobność w łatwo rozkładające się węglowodany, białka oraz w fosfor, wapń i inne składniki, a także sposób i częstotliwość przerabiania stosów. Kompostowanie materiałów ubogich w te składniki wymaga odpowiedniego wzbogacania przez dodawanie bardziej zasobnych komponentów, jak np. obornik, łubin w stanie zielonym, nawozy mineralne. | ||
+ | Duże zakwaszenie kompostowanego materiału hamuje lub całkowicie uniemożliwia rozwój drobnoustrojów tlenowych. Z tego względu odczyn kompostowanej masy należy sprawdzać przynajmniej kwasomierzem polowym. W przypadku pH niższego od 6 materiał wymaga alkalizowania (stosowanie nawozu wapniowego, sody itp.). | ||
+ | |||
+ | Przy niedostatecznej wilgotności procesy fermentacji przebiegają wolno. Najwłaściwsza wilgotność kompostowanego materiału występuje przy 70—75% zawartości wody. Warunek ten zmusza do odpowiedniego zabezpieczania stosów kompostowych przed nadmiernym parowaniem przez właściwe ich lokalizowanie, a ponadto osłanianie ziemią, torfem lub innym materiałem. Często zachodzi również konieczność sztucznego uzupełnienia ubytków wody w stosie. | ||
+ | Saproficzne bakterie tlenowe podczas procesu fermentacji powodują znaczne podwyższenie temperatury przetwarzanej substancji organicznej. W miarę wyczerpywania się składników niezbędnych dla życia bakterii spada ich liczebność, a jednocześnie obniża się temperatura wnętrza stosu. Przy mniejszych stratach ciepła (np. przy osłoniętym stosie) temperatura kompostowanej masy w okresie fermentacji może dochodzić nawet do 75°C. Badania wykazały, że zarówno temperatury zbyt niskie (poniżej 28°C), jak i zbyt wysokie (powyżej 55°C) nie są korzystne dla procesów kompostowania. | ||
+ | |||
+ | Przyczyną zbyt niskich temperatur może być niedostateczny dopływ tlenu do kompostowanego materiału, nadmierna lub niedostateczna jego wilgotność, zbyt mała zasobność w azot i inne składniki. | ||
+ | Temperatury powyżej 45°C wpływają zabójczo na wiele drobnoustrojów chorobotwórczych, na [[n:nasiona]] chwastów, poczwarki, jaja owadów itp. niepożądane domieszki w stosie. Dlatego właściwy przebieg procesów kompostowania ma bardzo duże znaczenie dla wartości otrzymywanego nawozu. | ||
+ | |||
+ | Zaleca się formowanie stosów kompostowych o następujących wymiarach: szerokość u podstawy 3 m, wysokość 1,5 m, długość dowolna — w zależności od potrzeb. Warstwy pierwszą (spodnią) oraz wierzchnią stosu, o grubości 30 cm, powinien zawsze stanowić torf. Zarówno torf, jak i komponenty wzbogacające układa się luźno, aby powietrze mogło łatwo przenikać do wnętrza. Tylko z zewnątrz stos po ułożeniu lekko się oklepuje w celu zabezpieczenia przed osypaniem materiału. | ||
+ | |||
+ | * [[k:komposty-torfowe|Komposty torfowe]] | ||
+ | * [[k:komposty-korowe|Komposty korowe]] |