Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
k:klon-pospolity [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Klon pospolity ====== | ||
+ | |||
+ | {{ :k:klon_pospolity_2.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | //Acer platanoides// **L.** — klon pospolity | ||
+ | |||
+ | [[d:drzewa|Drzewo]] wysokości do 30 m i pierśnicy 1 m, o gęstej, jajowatej [[k:korona|koronie]]; [[k:kora|kora]] [[p:pien|pnia]] ciemnoszara, płytko podłużnie spękana; [[p:paki|pąki]] brązowe, jajowate, błyszczące, kształtu elipsoidalnego, przytulone do [[p:pedy|pędu]], pokryte 6—8 parami naprzeciwległych łusek. Pędy zazwyczaj nagie, oliwkowoczerwone, błyszczące. | ||
+ | |||
+ | [[l:liscie|Liście]] długości 10—18 cm, 5-klapowe, z ostrymi, odległe zębatymi klapami, nagie, ciemnozielone, na dolnej stronie jaśniejsze, błyszczące. W [[o:ogonek-lisciowy|ogonku liściowym]] występują przewody mleczne. | ||
+ | |||
+ | [[k:kwiaty|Kwiaty]] zielonkawożółte, średnicy około 1 cm, zebrane w odstające do góry [[b:baldachogrono|baldachogrona]]. Kwitnie w końcu kwietnia, zwykle przed rozwojem liści, znacznie wcześniej niż [[k:klon-jawor|jawor]]. | ||
+ | |||
+ | [[o:owoce|Owoce]] — [[s:skrzydlak|skrzydlaki]] o skrzydełkach szerokich, **rozwartych pod kątem 120°** — dojrzewają we wrześniu, opadają w październiku i po dojrzeniu rozpadają się. [[o:orzech-lub-orzeszek|Orzeszki]] są dość duże i spłaszczone. Klon zaczyna owocować na swobodzie w wieku 10—20 lat, w [[d:drzewostan|drzewostanie]] między 25 a 40 rokiem życia. Obradza prawie co roku. Zdolność kiełkowania [[n:nasiona|nasion]] dochodzi do 90%. Przed wysiewem wiosennym nasiona trzeba stratyfikować, w przeciwnym razie przelegują. Siewki mają [[l:liscienie|liścienie]] języczkowatego kształtu, rozszerzone ku górze. Pierwsze liście na siewkach są jajowate, zaostrzone, w pobliżu wierzchołka z dwoma bocznymi, dużymi ząbkami z każdej strony. | ||
+ | |||
+ | {{ :k:klon_pospolity.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | {{ :k:klon_pospolity_3.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | System korzeniowy klon wytwarza sercowaty, nierównomiernie płaski, z [[k:korzen|korzeniami]] szeroko rozpostartymi i pionowo zagłębiającymi się w grunt. Dobrze rośnie na glebach świeżych, żyznych, może także rosnąć na glebach torfiasto-ilastych; unika gleb suchych i z wodą zastoiskową. Ocienienie znosi średnio; dość odporny na mrozy; czasem w ostre zimy na pniach powstają listwy mrozowe. W młodości rośnie szybko, w wieku 40—60 lat przyrost słabnie, a w wieku 100 lat ustaje. Żyje dość długo, do 200 lat. Po ścięciu daje silne odrośle z pnia do wieku 60—70 lat, później odrośli nie daje. Litych drzewostanów nie tworzy, występuje jako [[g:gatunek-domieszkowy|domieszka]] w [[l:las|lasach]] liściastych lub mieszanych. | ||
+ | |||
+ | W młodych drzewostanach, jako [[g:gatunek|gatunek]] szybko rosnący, występuje zazwyczaj w piętrze górnym, później, w wieku 50—60 lat inne gatunki przerastają go i wówczas przechodzi do piętra niższego. | ||
+ | |||
+ | [[d:drewno|Drewno]] klonu jest rozpierzchłonaczyniowe, barwy białej z żółtym odcieniem, błyszczące. [[t:twardziel|Twardziel]] słabo się zaznacza ciemniejszym zabarwieniem. [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] na przekroju poprzecznym mają wygląd wąskich, czerwonawych, błyszczących kresek, co nadaje drewnu charakterystyczny rysunek. Drewno jest twarde, ciężkie, elastyczne, na ogół jednak gorszej jakości niż drewno jaworu. | ||
+ | |||
+ | Klon swym zasięgiem obejmuje zachodnią i środkową Europę. Na północy sięga południowej części Półwyspu Skandynawskiego i południowej Finlandii, na południu — do Pirenejów i Półwyspu Bałkańskiego. Brak go w Anglii i zachodniej Europie. Rośnie również na Kaukazie, Krymie, w Azji Mniejszej i na Uralu. W Polsce występuje na obszarze całego kraju, przede wszystkim na nizinach; w górach sięga tylko do 1100 m n.p.m.. Występuje w zespołach leśnych należących do rzędu //Fagetalia//. | ||
+ | |||
+ | Klon pospolity znajduje duże zastosowanie jako drzewo parkowe i alejowe. Znane są liczne [[f:forma|formy]] ogrodowe w zieleni miejskiej. | ||