Ekoton

Ekoton to strefa przejściowa między różnymi biocenozami.

Biocenozy przechodzą bardzo często jedna w drugą stopniowo, bez ostro zaznaczonych granic. Mogą być jednak wyraźnie i ostro odgraniczone jedna od drugiej; tak bywa np. wtedy, gdy siedlisko zmienia się nagle. W tym przypadku należy się spodziewać istnienia wyraźnej strefy przejściowej między dwiema współzawodniczącymi biocenozami. Jednym z najważniejszych typów ekotonu jest brzeg lasu, będący biocenozą przejściową między zbiorowiskiem drzewiastym a zbiorowiskiem trawiastym i krzewiastym. Obrzeże leśne można postrzegać jako rozległą, strukturalnie zróżnicowaną strefę kontaktu dwóch różnych środowisk - w jego obrębie realizuje się zjawisko tzw. efektu styku (najbardziej ekspansywne elementy graniczących środowisk starają się poprzez ciągłą penetrację skolonizować strefę ekotonu), lub jako bufor utrzymujący w stanie równowagi dynamicznej graniczące ze sobą środowiska - w jego obrębie realizuje się szereg tendencji izolacyjnych (wykształcają się asocjacje oryginalne dla stref ekotonowych).

Ekoton charakteryzuje swoisty skład gatunkowy roślin i zwierząt a także specyficzne właściwości biotopu. Przejście między różnymi ekosystemami odbywa się na pewnej przestrzeni. Skład gatunkowy ekotonu jest mieszaniną form występujących w otaczających ekosystemach. Ponadto w ekotonie spotyka się często gatunki specyficzne, które nie występują w żadnym z sąsiadujących ekosystemów, a w ekotonie znalazły dogodne warunki wzrostu i rozwoju. Las jako formacja roślinna na swych krańcach wytwarzał naturalne strefy przejściowe nazywane granicą lasu. Działalność człowieka i związany z nią wyrąb lasu spowodował powstanie antropogenicznej granicy lasu. Na brzegu lasu wytwarza się strefa ekotonowa, charakteryzująca się wielowarstwową strukturą, dużym bogactwem gatunkowym oraz zróżnicowanym strefowym układem pasów roślinnych. Ze względu na funkcje i pozytywne cechy stref ekotonowych należy je chronić wszędzie tam gdzie one występują oraz zmierzać do ich wytworzenia w miejscach w których one nie występują.


Źródło: Elżbieta Murat „Poradnik hodowcy lasu” 1999

e/ekoton.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)