Cieple zarośla

Cieple zaroślaPeucedano cervariae-Coryletum KOZŁ. 1925

Płaty ciepłych zarośli leszczynowych występują zwykle na zboczach południowych, zawsze zasłoniętych od silnych wiatrów, na podłożu, w którym znajduje się zwykle margiel lub kreda, pokryte cienką warstwą lessu. Na glebach tych ściółka rozkłada się dobrze, a warstwa próchniczna osiąga grubość kilkunastu centymetrów; gleba ma odczyn obojętny. W terenie zespół ten czasem tworzy pas przejściowy między zespołami kserotermicznymi muraw stepowych a lasem wysokopiennym.

W składzie gatunkowym zbiorowiska, mimo jego zaroślowego charakteru, spotyka się kilka gatunków drzew: dąb szypułkowy (Quercus robur) i bezszypułkowy (Q. petraea), sosnę zwyczajną (Pinus sylvestris), grab pospolity (Carpinus betulus), wiąz polny zwłaszcza f. korkowa (Ulmus minor, var. suberosa), które jednak nie wykazują normalnego wzrostu, są niskie, krzywe, silnie ugałęzione od samego dołu.

Spośród krzewów najczęściej pojawia się leszczyna pospolita (Corylus avellana), dereń świdwa (Cornus sanguinea), tarnina (Prunus spinosa), szakłak (Rhamnus catharticus), a także na brzegach wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa). Zwykle tworzą one skupienia, pomiędzy którymi występują małe polanki.

Wskutek nierównomiernych warunków oświetlenia runo ma tu charakter mozaikowy. W jego skład wchodzą grupy gatunków leśnych obok grup gatunków murawowych.

Zespół ten odznacza się wyraźnie odrębnym składem florystycznym, w którym znaczną rolę odgrywa grupa gatunków termo-kserofilnych, jak: gorysz siny (Peucedanum cervaria), szczodrzeniec niski (Chamaecytisus ruthenicus), wrotycz (złocień) baldachogroniasty (Tanacetum corymbosum = Chrysanthemum corymbosum), koniczyna długokłosowa (Trifolium rubens), bodziszek czerwony (Geranium sanguineum), oman szorstki (Inula hirta), pięciornik biały (Potentilla alba), miodunka miękkowłosa (Pulmonaria molissima = P. mollis) oraz prawnie chroniony zawilec wielkokwiatowy (Anemone syhestris) i wiele innych.

Gatunki te są charakterystyczne jednocześnie dla rzędu Quercetalia pubescentis, związku Quercion pubescentis i regionalnie dla zespołu Peucedano cervariae-Coryletum,

Tego rodzaju zarośla kserotermiczne występują w Miechowskiem, w Jurze Krakowskiej, w okolicach Sandomierza i Kazimierza nad Wisłą, a także na Lubelszczyźnie. Zespół ten spotyka się stosunkowo rzadko, a wynika to zarówno z reliktowego jego charakteru, jak i intensywnego niszczenia przez człowieka. Peucedano cervariae-Coryletum w miarę jak miąższość profilu glebowego narasta i rozpoczynają się procesy bielicowania, może przekształcać się w zbiorowiska typu boru mieszanego.

Odrębność zespołu ciepłolubnych zarośli leszczynowych jest kwestionowana w nowszych opracowaniach fitosocjologicznych (MAT., MAT. 1996). Uważa się je za złożone, mikromozaikowe struktury przestrzenne roślinności wywołane dynamiką zbiorowisk roślinnych w szczególnych warunkach siedliskowych.

c/cieple-zarosla.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)