Cięcia przygotowawcze

Cięcia przygotowawcze mają na celu z jednej strony przygotowanie gleby do przyjęcia nasion, a z drugiej zaś - przygotowanie drzewostanu, tj. uodpornienie go na działanie wiatru, śniegu oraz pobudzenie do obfitszego owocowania.

Cięcia te są kontynuacją późnych trzebieży i mają charakter wyraźnie selekcyjny. W drzewostanach prawidłowo pielęgnowanych nie ma potrzeby prowadzenia cięć przygotowawczych, gdyż zarówno drzewostan, jak i pokrywa gleby są już przygotowane do cięć obsiewnych. W drzewostanach dębowych i sosnowych, które w późniejszym wieku z natury wzrastają w luźniejszym zwarciu, nie prowadzimy cięć przygotowawczych. Wyjątek stanowią drzewostany dwupiętrowe, w których cięcia te są niekiedy potrzebne do zwiększenia dostępu światła, ciepła i opadów do dna lasu, dla przyspieszenia rozkładu nagromadzonej ściółki.

W cięciach przygotowawczych usuwamy drzewa chore, źle ukształtowane, z małymi koronami oraz drzewa tych gatunków, których potomstwo jest niepożądane w przyszłym drzewostanie. W ten sposób prowadzone cięcia przygotowawcze poprawiają jakość drzewostanu macierzystego, wpływają na skład gatunkowy przyszłego drzewostanu. Pozostawiane drzewa nasienne powinny się odznaczać dobrą jakością pnia oraz prawidłowo ukształtowaną, dobrze rozwiniętą koroną. Bardzo ważne jest w miarę możliwości równomierne przerzedzenie drzewostanu w celu stworzenia na całej powierzchni jednakowych warunków powstawania samosiewów. W cięciach przygotowawczych nie usuwamy drzew grubszych, umacniających naturalną stabilność drzewostanu. Usuwanie drzew grubych, poza osłabieniem drzewostanu, powoduje powstawanie dużych luk, które szybko ulegają zachwaszczeniu; zmniejsza się ponadto liczba najlepszych drzew nasiennych.

Należy bardzo ostrożnie dokonywać cięć w drzewostanie podrzędnym. Niektórzy badacze (Puchalski 1972) zalecają pozostawianie tych drzew, gdyż pełnią one rolę glebochronną. Jednak wtedy, gdy mamy silnie rozwiniętą dolną warstwę drzewostanu, ocieniającą glebę, na której utworzyła się gruba warstwa słabo rozłożonej ściółki, niezbędne jest wykonanie cięć przygotowawczych również w tej warstwie drzewostanu dla polepszenia stanu pokrywy gleby. Należy również wspomnieć o znaczeniu, jakie mają cięcia przygotowawcze oraz inne rodzaje cięć częściowych dla tzw. przyrostu z prześwietlenia. Jak wykazały badania, odsłanianie koron drzew powoduje wzmożony przyrost miąższości. Najsilniej reagują buki o dobrze rozwiniętych koronach. Pozostawiając na powierzchni manipulacyjnej drzewa najlepszej jakości, koncentrujemy przyrost z prześwietlenia na najcenniejszych sortymentach drewna.

Cięcia przygotowawcze powinny mieć charakter trzebieży umiarkowanej, a w drzewostanach bukowych - nawet silnej. W zależności od stanu drzewostanu i pokrywy gleby możemy w razie potrzeby powtarzać je co około 3 lata. W drzewostanach niepielęgnowanych, silnie zwartych, okres przygotowawczy może trwać 10 lat, a nawet dłużej. Wskaźnikiem stanu pokrywy może być rozwój roślinności dna lasu. Stara zasada „z daleka zielono, z bliska brązowo” oznacza, że dno lasu ma być lekko zazielenione, a między roślinami runa mają być znaczne przerwy wypełnione dobrze rozłożoną ściółką. Roślinnymi wskaźnikami dobrego stanu gleby i próchnicy są m.in.: szczawik zajęczy, zawilec gajowy, kopytnik pospolity, szczyr trwały, gajowiec żółty, dąbrówka rozłogowa i fiołek leśny, za z traw: prosownica rozpierzchła i perłówka zwisła.


Źródło: Eugeniusz Bernadzki, „Cięcia odnowieniowe”, PWRiL Warszawa, 2000

c/ciecia-przygotowawcze.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)