Brzoza omszona

Betula pubescens EHRH. — brzoza omszona

Drzewo wysokości do 20 m, o białej na całym pniu i gładkiej do starości korze, z wzniesionymi do góry lub rozłożonymi konarami (gałązki nie zwisają). Młode gałązki czerwonawoczarne, gęsto owłosione, bez gruczołków. Kora biała, na starych pniach u podstawy ciemna, szara, niekiedy do starości biała.

Liście romboidalnojajowate lub jajowate, zwykle z zaokrągloną nasadą, wierzchołek liścia krótko zaostrzony, brzeg płytko, nierówno piłkowany. Młode liście lepkie i gęsto omszone od spodu, starsze zwykle z kępkami włosków w kątach nerwów. Ogonek-liściowy krótszy niż u brzozy brodawkowatej, owłosiony.

Brzoza omszona występuje w całej Polsce na glebach wilgotniejszych i lepszych niż brzoza brodawkowata. Spotykana jest często na terenach podmokłych z olszą czarną i towarzyszącymi gatunkami. Różni się od brzozy brodawkowatej nie tylko cechami morfologicznymi, lecz pewnymi właściwościami biologicznymi; gatunki te muszą być w hodowli ściśle rozróżniane.

Brzoza omszona kwitnie nieco później (ok. 10 dni), częściej w maju niż w kwietniu; owocki również dojrzewają później i zbiera się je w sierpniu i wrześniu. Oprócz cech morfologicznych liści, pędów i kory, po których rozróżniamy te dwa gatunki brzozy, można rozpoznać je także po owocach. Orzeszki brzozy brodawkowatej są zaopatrzone w większe skrzydełka; każde skrzydełko jest 2 lub 3 razy szersze niż sam orzeszek, u brzozy omszonej zaś jest tylko 1/2 raza szersze od orzeszka. Trojklapowe łuski owocowe wykazują jeszcze większe różnice niż same owocki. U brzozy brodawkowatej środkowa klapa jest 1.5—2,0 razy wyższa od bocznych, które są prawie zawsze parasolkowato odgięte w dół. U brzozy omszonej środkowa klapa łuski jest języczkowata, wydłużona; boczne klapy krótsze, jakby ścięte.

Brzoza omszona jest mniej światłożądna od brodawkowatej. Czasem może tworzyć nawet drugie piętro w drzewostanach sosnowych. Swym zasięgiem obejmuje północną i środkową Europę (do 71° szer. płn.) do Kaukazu i Syberii. W górach jest rzadka. Często oba te gatunki występują razem na tych samych terenach; wówczas krzyżują się i dają wiele mieszańców o cechach pośrednich.

b/brzoza-omszona.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)