Więdnięcie roślin

Więdnięciem mogą ulegać tylko soczyste (mięsiste) narządy roślin, a więc liście, młode pędy itp. Więdnące rośliny cierpią na brak wody z powodu zakłócenia ich gospodarki wodnej. Istota więdnięcia polega na utracie przez tkanki roślinne turgoru, czego następstwem jest zjawisko plazmolizy w komórkach i spowodowane tym zwiotczenie (więdnięcie) narządów gospodarza. Więdnięcia są objawami niespecyficznymi, mogą zatem być następstwem różnych procesów chorobowych, a przede wszystkim zakłócenia procesów: pobierania, przewodzenia i wyparowywania (transpiracji) wody przez roślinę.

Jako przyczyny zakłócenia tych procesów można m.in. wskazać:

• w przypadku procesu pobierania wody — uszkodzenia korzeni, np. przez pędraki, drutowce, grzyby, brak tlenu w glebie itp. oraz zatkanie naczyń np. przez grzyby, co prowadzi do chorób zwanych tracheomikozami, lub przez bakterie, co z kolei zapoczątkowuje choroby zwane tracheobakteriozami,
• w przypadku procesu przewodzenia wody — zatrucie tkanek soczystych narządów toksynami wytwarzanymi przez patogena działającego w innej części rośliny, przemysłowymi zanieczyszczeniami powietrza itp.,
• w przypadku procesu transpiracji — niekorzystne dla rośliny czynniki atmosferyczne, jak upały, posuchy, wiatry, trujące gazy w powietrzu itd.

Wszystkie wymienione procesy fizjologiczne, zakłócone przez przytoczone przyczyny, stwarzają z reguły sytuację, w której roślina wyparowuje więcej wody niż może otrzymać ze swego środowiska, to zaś z kolei prowadzi do wspomnianego zjawiska plazmolizy i związanych z nim objawów więdnięcia. Młode drzewa (siewki, sadzonki) są bardziej podatne na zachwianie gospodarki wodnej w ich organizmie niż starsze.

Więdnięcia o charakterze przejściowym (gdy więdnąca roślina lub jej narząd wracają do stanu normalnego) nazywamy fizjologicznymi, te zaś, z których roślina już nie potrafi wrócić do stanu normalnego, tzn. więdnięcia kończące się śmiercią całych roślin lub ich części, nazywamy więdnięciami patologicznymi.

Źródło: Karol Mańka „Fitopatologia leśna” PWRiL Warszawa 1998