Kolejka linowa

Przeznaczeniem kolejek linowych jest zrywka drewna z miejsc trudno dostępnych dla innych środków zrywkowych, a więc stoków o dużym nachyleniu, terenów podmokłych, rozpadlin i wąwozów.

Do zalet należy zaliczyć także zwiększenie bezpieczeństwa pracy oraz wyrządzanie stosunkowo niedużych szkód w środowisku leśnym. Podstawową wadą jest niestety wysoki koszt jednostkowy pozyskiwania drewna w porównaniu z systemami zrywki naziemnej. Trzeba jednak zaznaczyć, że niekiedy pozyskanie jest możliwe wyłącznie dzięki zastosowaniu kolejki linowej.

Typowa kolejka linowa składa się z masztu i zespołu wciągarek, zamontowanych na przyczepie, podwoziu samochodu ciężarowego lub zawieszanych na odpowiednio przygotowanym ciągniku rolniczym. Źródłem napędu jest własny silnik lub silnik maszyny bazowej. Kolejki linowe mogą być stosowane w różnych kategoriach cięć, umożliwiają zrywkę wleczoną, półpodwieszoną lub podwieszoną. Za ich pomocą można zrywać zarówno całe drzewa jak i wyrobione sortymenty.

Są rozpowszechnione w Austrii, Czechach, Norwegii, Szwajcarii a także krajach Ameryki Północnej - Kanadzie i USA. W warunkach alpejskich kolejki linowe często są stosowane w procesie technologicznym pozyskiwania drewna w połączeniu z procesorem.

Organizacja prac wygląda wówczas następująco: drzewa są ścinane pilarką i zrywane za pomocą kolejki do drogi wywozowej, gdzie przebiega ich okrzesanie i przerzynka procesorem.

W Polsce zrywka drewna za pomocą kolejek linowych nie jest jeszcze popularna. W latach osiemdziesiątych na terenie ówczesnych OZLP Szczecin i Krosno użytkowano austriacką kolejkę KSK-16 zamontowaną na podwoziu samochodu ciężarowego Steyr. Umożliwiała ona zrywkę ładunków o masie do 2500 kg z odległości 500-800 m. Kolejkę obsługiwały cztery osoby. Obecnie są użytkowane trzy kolejki linowe - dwa egzemplarze Larix 550 oraz Larix Kombi - wszystkie produkcji czeskiej.

Larix Kombi jest prostą kolejką linową montowaną na ciągniku rolniczym. Składa się z wciągarki dwubębnowej, krótkiego masztu, podpór i zasobnika na linę montowanego z przodu ciągnika. Możliwe są dwa systemy pracy: z liną pociągową i zwrotną oraz z liną nośną i pociągową. Sterowanie kolejką może odbywać się drogą radiową lub za pomocą przewodu. Kolejka wymaga agregowania z ciągnikami rolniczymi o mocy 50-75 kW.

1. Dane techniczne kolejki linowej Larix Kombi

• Liny
  • pociągowa i powrotna - 2×220 m ∅11,2 mm
  • zrywkowa - 2×50 m ∅11,2 mm
• Prędkość nawijania lin - 0,65-1,72 m/s
• Siła uciągu - 37 kN
• Masa - 1120 kg
• Zasięg - 220 m
• Wysokość masztu - 2,30 +1,0 m
• Liczba osób obsługi - 2

Larix 550 jest kolejką linową o bardziej złożonej konstrukcji, przeznaczoną do zrywki drewna w górę dół i w dół stoku. Źródło napędu stanowi silnik ciągnika rolniczego, na którym kolejka jest zamontowana. System składa się z czterech lin: nośnej, obiegowej, zrywkowej i pomocniczej. Sterowanie kolejką odbywa się drogą radiową.

2. Dane techniczne kolejki linowej Larix 550

• Liny
  • nośna - 550m/∅016 mm
  • obiegowa - 1425 m/∅011,2 mm
  • pomocnicza - 1000 m/∅05 mm
  • zrywkowa - 180 m/∅011,2 mm
• Wysokość masztu w położeniu roboczym - 6,4 m
• Nośność - 2t
• Zasięg - 550m
• Zasięg boczny - 50 m
• Masa:
  • zasobniki linowe - 1100 kg
  • maszt z wciągarkami - 2500 kg
• Liczba osób obsługi - 2

Źródło: Praca zbiorowa „Poradnik użytkowania lasu” Warszawa 2000